Alan adları, internet üzerindeki web sitelerini tanımlayan benzersiz adreslerdir. Bir web sitesine giden kullanıcılar, tarayıcılarına yazdıkları alan adları aracılığıyla doğrudan o siteye erişebilirler. Ancak, bazı durumlarda bir alan adı kullanımdan düşer ve boşa çıkar. Peki, alan adları ne zaman boşa düşer? Bu makalede, alan adlarının boşa düşme sürecini ve nedenlerini inceleyeceğiz.
Alan Adı Kaydı Nedir?
Alan adı kaydı, bir kişi ya da kuruluşun bir alan adını kullanma hakkını elde ettiği süreçtir. Bir alan adı kaydı yaptığınızda, o alan adı size belirli bir süre için tahsis edilir ve sizin tarafınızdan kullanılabilir hale gelir. Alan adı kayıtları genellikle yıllık olarak yenilenir ve bu süre boyunca kaydeden kişi veya kuruluşun sahiplik hakları devam eder.
Domain adı süresinin boşa çıkmaması için sürenin bitimine yakın bir zamanda firmaların veya markaların alan adı yenilemesi yapmaları gerekmektedir. Alan adları hosting firmaları üzerinden; 1 yıllık, 2 yıllık, 5 yıllık, 10 yıllık gibi sürelerle kiralanabilmektedir.
Alan Adları Neden Boşa Düşer?
Alan adları, belli başlı nedenlerden dolayı boşa düşebilir. İşte alan adlarının boşa düşme nedenlerinden bazıları:
1. Kayıt Süresinin Dolması: Alan adı kayıtları genellikle belirli bir süre için yapılır. Kaydeden kişi veya kuruluş bu süre boyunca alan adını kullanma hakkına sahiptir. Ancak, kayıt süresinin sona ermesi durumunda, alan adı boşa düşer ve başkaları tarafından kaydedilebilir hale gelir.
2. Ödemelerin Yapılmaması: Alan adı kaydı için genellikle bir ücret ödenir. Kaydeden kişi veya kuruluş, kayıt süresini uzatmak için düzenli olarak ödeme yapmalıdır. Eğer ödemeler yapılmazsa, alan adı kaydı sona erer ve boşa düşer.
3. Sahiplik Değişiklikleri: Bir alan adının sahibi, hak sahibi kişi veya kuruluş tarafından değiştirilebilir. Sahiplik değişikliği sürecinde, eski sahibin alan adı kaydını yenilememesi veya yeni sahibin kaydı devralmaması durumunda alan adı boşa düşebilir.
4. İhlaller ve İptaller: Alan adları, belirli kurallar ve politikalar çerçevesinde kullanılmalıdır. Eğer bir alan adı sahibi bu kurallara uymazsa veya ilgili politikalara aykırı davranışlarda bulunursa, alan adı kaydı iptal edilebilir ve boşa düşebilir.
Boşa Düşen Alan Adları Ne Olur?
Bir alan adı boşa düştüğünde, o alan adı başkaları tarafından kaydedilebilir hale gelir. Boşa düşen alan adları genellikle açık artırmalar veya özel kayıt şirketleri aracılığıyla yeniden kaydedilir. Yeniden kaydedilen bir alan adı, yeni sahibi tarafından kullanılmak üzere tahsis edilir veya satılabilir. Bu süreçte, eski sahibin alan adına olan hakları tamamen sona erer.
Alan Adı (Domain) Ne Zaman Düşer?
Bir alan adının hizmet süresi bittiğinde aşağıdaki periyodlar uygulanır:
Otomatik Yenileme Süresi (Auto Renew Grace Period): 28-30 veya 45 gün (uzantıya bağlı olarak değişebilir). Bu süre zarfında, alan adı sahibi hala alan adını yenileyebilir.
Kurtarma Süresi (Redemption Grace Period): 30 gün. Bu süre zarfında, alan adı sahibi belirlenen yüksek ücreti ödeyerek alan adını geri alabilir.
Silinme Bekleme Süresi (Pending Delete): 5 gün. Eğer alan adı sahibi bu süre içinde alan adını geri almadıysa, alan adı herkes tarafından kaydedilebilir hale gelir.
Ortalama olarak, bir alan adının boşa düşmesi için yaklaşık 80 gün süre verebiliriz. Tabii ki, bu süre hesaplamasında kaydettiğiniz saat ve dakika da etkili olacaktır.
Not: Yukarıdaki hesaplamalar özellikle .com uzantılı alan adları için geçerlidir. Farklı uzantılarda alan adının boşa düşme süreleri değişiklik gösterebilir.
Not 2: Son 15 günlük süre içerisinde bir alan adı için backorder yapılırsa, en yüksek teklifi veren kişi veya kuruluş, 15 günlük sürenin sona ermesinden itibaren 72 saat sonra alan adını alabileceğini unutmamız önemlidir.
Bu makalede, alan adlarının boşa düşme sürecini ve farklı aşamalarını ele aldık. Alan adı kayıtları belirli bir süre için yapılır ve kaydeden kişi veya kuruluş bu süre boyunca alan adını kullanma hakkına sahip olur. Ancak, kayıt süresinin dolması, ödemelerin yapılmaması, sahiplik değişiklikleri ve ihlaller gibi nedenlerle alan adları boşa düşebilir.
